door: Donna van der Kolk
voor: COSMOgirl!
WTFeels
Als je lacht, ben je blij en als je huilt, ben je verdrietig. Toch? Well, turns out dat we onze emoties niet altijd even goed herkennen. Daarom vroeg CG! Bedenker van de EmotieCoach methode en oprichter van het Emotie Expertise Centrum Vera Helleman hoe we onze emoties beter kunnen begrijpen én how to deal with ‘em.
Picture this: iemand maakt je boos, verward en verdrietig. Om die emoties teverwerken, loop je in je hoofd door een lange gang met allemaal deurtjes op een rij, op zoek naar de deuren ‘boos’, ‘verward’ en ‘verdrietig’ om die emoties erin te stoppen, afzonderlijk te bekijken en los te laten. Als het duidelijk en rustig is, doe je de deurtjes een voor een weer dicht. Wish it was that easy, right? The good news is: dat is het. The bad news is: bij mannen. Bij ons liggen alle emoties – en dat zijn er honderden! – door elkaar op een grote hoop in een balzaal. So yeah, go figure. Gelukkig kunnen we leren onze emoties te begrijpen om die mess te ordenen en het zo beter te verwerken.
Begrijpen
‘Emoties zijn een reactie op je gedachten’, zegt Vera. ‘Per dag hebben we zo’n zestigduizend gedachten en iedere gedachte die je serieus neemt, krijgt feedback van emotie.’ Een heel scenario krijgt daarom niet één emotie, maar een combinatie van meerdere. Iedere situatie roept weer andere associaties en daarmee eencombinatie van emoties op. ‘Vaak komen al die emoties als een golf over je heen. Ik noem dat de emotionele draaikolk.’
Geen wonder dat het dan moeilijk is om al die afzonderlijke emoties te herkennen. En dat terwijl het zo belangrijk is om ze te kunnen verwerken. Ze proberen je namelijk iets te vertellen. ‘Ons emotionele systeem streeft altijd naar balans’, legt Vera uit. ‘Een emotie is er om de balans terug te krijgen als die even wankelt.’ Het is basically een seintje van je lichaam dat zegt: begrijp dit en doe er iets mee om je weer beter te voelen. Zo wil verdriet zeggen: laat los! En dat doeje dan vervolgens door bijvoorbeeld even te huilen – door tranen los te laten. Maar als meerdere feels als een golf over je heen komen, zijn dat héúl veel seintjes tegelijk. ‘Dus moeten we ze uit elkaar kunnen houden om de boodschap van onze emoties te horen.’
Herkennen en ordenen
Lucky for us heeft Vera een systeem bedacht om de boel ordenen. ‘Ik ga uit van acht emotiegroepen’, vertelt ze. ‘Dat zijn: liefde, vreugde, verbazing, verdriet, afkeer, boosheid, schaamte/schuld en angst. In elke groep zitten zowel positieve als negatieve gevoelens. Onder liefde vallen bijvoorbeeld verlangen, empathie en dankbaarheid, maar ook heimwee en eenzaamheid. Onder angst vallen o.a. stress en paniek, maar ook alertheid en verantwoordelijkheidsgevoel .’ Want, zo zegt Vera: ‘Al deze emotie broertjes en -zusjes stoeien in een bepaalde mate met dezelfde gedachte, n.l.: is het daar wel veilig?..’ En nog een laatste voorbeeld: onder boosheid vallen onder meer macht en onmacht. Waarom we dit voorbeeld nog wilden noemen? Omdat het verklaart waarom je vaak gaat huilen als je boos bent! ‘Die tranen zijn een ontlading van onmacht, een soort balanshersteller van kracht die nergens heen kan.’ That’s at least one life question answered/
Om de emotie in de juiste emotiegroep te plaatsen, kun je letten op je lichaamstaal en -houding. ‘Emoties zijn energetische bewegingen. De beweging van verdriet uit zich in je lichaam door je schouders te laten hangen, van angst door jezelf klein te maken, van woede door je vuist ballen, etc. Herken je de beweging, dan herken je de emotiegroep.’
Verwerken
Nu je weet welke emotie je voelt, kun je onderzoeken welk verhaal je hebt gelooft en of dat wel goed voor jóu was. Dat is key in het verwerken ervan. Doe je dat niet en stop je je emoties weg, dan gaat uiteindelijk ook je lichaam schreeuwen om z’n boodschap over te brengen. Gevolg: fysieke pijn om je te laten luisteren. ‘Elke emotie correleert met een bepaald lichaamsdeel of -functie . Verdriet onderdrukken kan bijvoorbeeld kramp in je buik veroorzaken en van verwarring kun je hoofdpijn krijgen. Maar welke klacht precies bij welke emotie hoort, ben ik nog verder aan het onderzoeken.’
However, we laten het natuurlijk liever helemaal niet zo ver komen. Terug naar het omgaan met emoties. Dan denk je al snel aan endless huilbuien die je maar niet kunt managen of woede die steeds weer komt opborrelen als je aan een bepaalde situatie denkt. Toch blijft elke emotie maar maximaal negentig seconden hangen, volgens Vera. Als je het goed doet, that is… ‘Waarom emoties vaak langer aanhouden, is omdat je blijft diggen in de gedachten waardoor de emotie ontstond.’ Ga maar na: als bae het heeft uitgemaakt, huil je niet alléén daarom, maar ook om de gedachte dat je nooit meer zo iemand gaat vinden als hij. Of om de gedachte dat je niet goed genoeg voor hem was. Het is de kunst die gedachten te relativeren – ‘cause guuurl, you know it’s bullsh*t – en zo de gedachten los te koppelen van de emotie. ‘Zo krijgt de emotionele stroom de volledige ruimte en duurt-ie zelfs vaak nog maar tien seconden! En dan is het gewoon een kwestie van wachten tot het voorbij is. Daarna mag je er weer over denken, maar liever op een manier die je positieve emoties geeft, want die helpen je je focus gezond te houden.’
Is het voor ons dan tóch ook that ‘easy’ after all? ‘Nou, dit was nog maar een EHBE’, lacht Vera.
